John Williams | Richard Wagner

Muzyka filmowa z gatunku użytkowego, służącego jedynie do ubarwienia obrazów filmowych, w ostatnich latach stała się nurtem całkowicie niezależnym, a przy okazji szalenie popularnym wśród słuchaczy. Idiom muzyki filmowej swój rodowód wywodzi paradoksalnie z europejskiej muzyki poważnej, gdyż wielu kompozytorów klasycznie wykształconych w Europie wyjeżdżało do Hollywood w poszukiwaniu szczęścia i sławy. Należeli do nich m.in. Erich Wolfgang Korngold, Dimitri Tiomkin, Miklós Rózsa. Spadkobiercą stworzonej przez nich filmowej stylistyki jest John Williams, jeden z największych współcześnie żyjących twórców muzyki filmowej, wielokrotny laureat Oscara w tej dziedzinie.

Kino poza oryginalnymi ścieżkami dźwiękowymi lubiło sięgać po dzieła klasyki, a niektóre z użytych w filmach utworów częściej kojarzą się ze słynnymi scenami filmowymi niż nazwiskiem kompozytora. Jest tak na przykład z „Tako rzecze Zaratustra” Richarda Straussa, przy którym natychmiast stają przed oczami urywki „Odysei kosmicznej” Stanleya Kubricka, czy z „Cwałem Walkirii” Richarda Wagnera, który przywołuje skojarzenia z „Czasem Apokalipsy” Francisa Forda Coppoli. Muzyka Wagnera w kinie pojawia się bardzo często – Preludium oraz scena „Liebestod” z dramatu muzycznego „Tristan i Izolda” stały się tłem dla melancholijnego końca świata w ujęciu Larsa von Triera w filmie „Melancholia”.

Jednym z najczęściej wykorzystywanych dzieł muzyki poważnej jest „Adagio na smyczki” Samuela Barbera, które pojawiło się w blisko trzydziestu filmach i serialach, w tym w „Człowieku słoniu”, „Plutonie”, „Oleju Lorenza”. Adagio będące drugą częścią Kwartetu smyczkowego op. 11 z 1936 roku zyskało własne życie dwa lata później, gdy Barber zinstrumentował kompozycję na orkiestrę smyczkową, a prawykonania tej wersji dokonał Arturo Toscanini z NBC Symphony Orchestra. Utwór ten był wykonywany podczas wielu uroczystości pogrzebowych słynnych postaci. Nic zatem dziwnego, że Adagio zwyciężyło też kilkanaście lat temu w plebiscycie na „najsmutniejszy utwór świata”, który wśród słuchaczy ogłosiła rozgłośnia BBC.